Prezentacja historii, od pierwszych pisemnych wzmianek o gminie po dzień dzisiejszy.
Pierwsze pisemne wiadomości o Gminie Wodzierady pojawiły się w 1398 roku, gdy w dokumentach pojawia się Johannes „de Wodzeradi”. Kolejne informacje dotyczą następnych właścicieli wsi, w tym: Mikołaja alias „Szeliga de Wodzieradi” (1423) oraz Jana Wodzieradzkiego, herbu Paparona (1552). W XVIII wieku była to własność Dzierzbickich, następnie Mniewskiego, wojskiego sieradzkiego, którego córka wyszła za Franciszka Bajera, a za sprawą małżeństwa córki tegoż ostatniego Wodzierady stały się własnością Hipolita Parczewskiego. Parczewscy wywarli duży wpływ na dzieje Wodzierad i okolicznych miejscowości. W 1861 r. Hipolit Parczewski uwolnił włościan od pańszczyzny i przekazał im ziemię na własność, założył też szkołę początkową. Po klęsce Powstania Styczniowego był zmuszony do opuszczenia Wodzierad. Znaną postacią był też Alfons – syn Hipolita, znany działacz społeczno – polityczny, prawnik i historyk, poseł (1907-1912), rektor Uniwersytetu Wileńskiego (1922-1924), członek wielu międzynarodowych towarzystw naukowych.

Od 1868 roku właścicielem Wodzierad stała się rodzina Kulczyckich, która gospodarzyła tu do wybuchu II Wojny Światowej. Zostali zapamiętani jako ludzie niezmiernie pracowici. W czasie ich pobytu w Wodzieradach została zamontowana turbina, która dostarczała prąd do gospodarstwa i dworu. Po wyzwoleniu w dworze mieściła się szkoła, przedszkole i biblioteka.

 

Dwór w Kwiatkowicach
Dwór (prawdopodobnie z XVI wieku) w Kwiatkowicach.


dworek_kwiatkowice_01.jpg [252x157]
Dworek w Kwiatkowicach
Miejscowość pojawiła się w źródłach pisanych w 1279 r. i przez cały czas stanowiła własność prywatną. W XV w. było tu centrum klucza Kwiatkowskich, herbu Gryf, który składał się z czterech wsi. W akcie podziału wsi z 1562 r. znajdujemy wzmiankę, że Stanisławowi Kwiatkowskiemu dostał się stary dwór „s przekopem”, a Janowi nowy budynek dworski. W końcu XVI lub na początku XVII w. Kwiatkowice weszły w skład lutomierskiego klucza Grudzińskich i do włości lutomierskiej należały aż do końca XVIII w. Inwentarz włości lutomierskiej z 1660 r. notuje dwór na kopcu z budynkami dolnemi. Podobny duży opis zawiera inwentarz z 1661 r. Ostatnie świadectwo użytkowania siedziby na kopcu pochodzi z 1723 r. Bez badań wykopaliskowych nie mamy pewności czy XVI wieczny dwór stary i dwór stary z 1723 r. to ten sam dwór czy też kolejne dwory wznoszone na tym samym kopcu.

Obiekt ten nie figurował dotychczas w literaturze znany jest tylko z licznych opisów inwentarzowych.
 
 
 
Wypis ze słownika geograficznego Królestwa Polskiego Tom XIII z 1983 roku str. 73/.

W stronie północnej wsi Wodzierady pole nosi nazwę Kalinowa na południowo – wschodniej Przegorzałka, na zachód Derlówka, na wschód Wola.

Na drodze do Chorzeszowa leży kamień z wykutą stopą. Wycisnęła ją św. Dorota w czasie odpoczynku.

W końcu XVIII w. wieś Wodzierady należy do Dzierzbickich, potem do Mniewskiego wojskiego sieradzkiego.

Z córką Teodora Mniewskiego przeszła w posiadanie Franciszka Bajera, a w 1840 za córką Bajera do Hipolita Parczewskiego, od 1868 r. własność Kulczyckich. Do wsi należał Teodorów, Nowy Świat po 1850 przybyły kolonie Apolonie, Józefów i Alfonsów.

W 1861 r. Hipolit Parczewski uwolnił włościan od pańszczyzny i oddał grunta.

Założono też szkołę podstawową. Pozostał dotąd dawny starej budowy dwór z dachem o dwóch kondygnacjach. W podwórzu wielkie grusze mające 6 łokci obwodu. Przy domu ogród obfitujący w stare piękne drzewa.

/Melania Parczewska/

 Wypis z „Katalogu Zabytków sztuki w Polsce” wydanego przez Państwowy Instytut Sztuki, Dział Inwentaryzacji Zabytków, Warszawa 1954 rok.

Dwór zbudowany pow. XIX w. Drewniany konstrukcji zrębowej, otynkowany. Zwrócony fasadą ku pn. parterowy z mieszkalnym poddaszem. Na planie prostokąta z ryzalitem, od pd. I piętrowym partykiem od pn. wsparty na 4 kolumnach. Od zachodu dobudowana sionka. Układ wnętrza dwutraktowy z sienią i salonem na osi.

Zachowane posadki piece i stolarszczyzna pocz. XIX w. Dach łamowy polski gontowy.

Lamus. Zapewne z I połowy XIX w. częściowo drewniany na planie prostokąta z podziemiami.

 
 

 

 Parczewscy

Wspominając Wodzierady, warto zapoznać się z historią rodziny Parczewskich. Licząc tylko wiek dziewiętnasty i dwudziesty, nazwisko to pojawia się w dziejach województwa sieradzkiego i kaliskiego niezwykle często i zawsze w chwalebnym kontekście. Parczewscy związani  byli z Wodzieradami, a najwybitniejszą niewątpliwie postacią był urodzony w Wodzieradach syn Aleksandry i Hipolita Parczewskich – Alfons - adwokat, historyk, bojownik o polskość ziem zachodnich i odrodzenie narodowe łużyczan, działacz polityczny i społeczny, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, profesor i rektor Uniwersytetu Wileńskiego. Ogromny jest również dorobek Profesora Alfonsa Parczewskiego w innych dziedzinach. Był znakomitym znawcą prawa i administracji, doskonałym historykiem, posiadał talent publicystyczny i literacki.

 

Zachęcamy do zapoznania się z udostępnionymi poniżej materiałami, które w pełni opisują
rodzinę Parczewskich, jej biografię i wyjątkowe dokonania na rzecz naszej Ojczyzny.

 

  Parczewski. Kalisz - list

  Parczewscy - wypisy

Gmina Wodzierady

Realizacja: IDcom.pl